Pomysłodzielnia – projekt Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży (PNWM)
Gra o czekoladę
Rozwijanie pomysłów i współudział
Ewaluacja i refleksja
Zdobywanie wiedzy i umiejętności
Przygotowanie
Ponumerowane od 1 do 25 kartki, słodycze (np. czekoladki, cukierki), tabliczka czekolady, losy z numerami, kostka do gry.
Sposób przeprowadzenia
- Na podłodze leżą kartki (pola) ponumerowane od 1 do 25. Na dwóch dowolnych oznaczonych gwiazdką polach leżą słodycze, na polu 25 – tabliczka czekolady.
- Uczestniczki i uczestnicy zostają podzieleni na małe grupy (w opisywanej wersji – cztery). W każdej drużynie zostaje wybrany „pionek do gry”. Następnie grupy ciągną po jednym losie z numerem (1, 2, 5 lub 8), który decyduje o pozycji startowej. Pionki zajmują odpowiednią pozycję.
- Grupa z najwyższym numerem jako pierwsza rzuca kostką i porusza się po oznaczonych polach zgodnie z wyrzuconą liczbą oczek. Kto zatrzyma się na polu zaznaczonym gwiazdką, otrzymuje coś słodkiego i niespodziankę.
- Jaką, osoby uczestniczące dowiadują się dopiero, gdy pierwsza drużyna do niej dotrze. Niespodzianka to możliwość ustalenia reguły, której od tego momentu wszystkie osoby muszą przestrzegać.
- Drużyna, która jako pierwsza dotrze do pola 25, wygrywa i otrzymuje czekoladę.
Ewaluacja
Po zakończeniu warto podsumować ćwiczenie, zadając pytania dotyczące doświadczeń osób uczestniczących:
- Czy twoje zachowanie było takie jak zawsze czy też coś cię w nim zaskoczyło?
- Jak się czułaś/czułeś, kiedy inne osoby decydowały, jak masz postępować?
- Która reguła była dla ciebie najbardziej kontrowersyjna i z jakiego powodu?
Warto także zadać pytania odnoszące się do metapoziomu ćwiczenia:
- Czy proces podejmowania decyzji w ustroju demokratycznym jest zawsze sprawiedliwy?
- Czy sprawiedliwość jest pojęciem względnym?
- Czy równość szans ma związek z pozycją startową – pochodzeniem, wykształceniem itp.?).
Aby pogłębić doświadczenie, można spisać zasady, które osoby uczestniczące dodałyby, gdyby miały zagrać o czekoladę jeszcze raz, i porównać je z zasadami demokracji.
Warianty
W przypadku pracy z mniejszą grupą przygotowanie gry jest takie samo, ale nie ma podziału na małe grupy. Zamiast tego wszystkie osoby uczestniczące wchodzą w rolę pionków i po rzuceniu kostką przechodzą na odpowiednie pola.
Uwagi
- Podczas gry osoba prowadząca nie komentuje podjętych decyzji, ustalonych reguł, nieoczekiwanych zachowań. W żaden sposób nie ukierunkowuje przebiegu gry.
- Gra o czekoladę to jedna z metod treningu demokratycznego Betzavta, wypracowanego pod koniec lat 80. XX wieku w Adam Institute for Democracy and Peace w Izraelu. Słowo „betzavta” pochodzi z języka hebrajskiego i znaczy „razem”. Podstawę treningu stanowią gry (games based learning), w których istotne jest doświadczanie procesów partycypacyjnych i refleksja nad własną postawą i dokonywanymi wyborami. Dzięki takiemu podejściu osoby uczestniczące mają możliwość odniesienia niejednokrotnie abstrakcyjnego pojęcia demokracji do sytuacji codziennych, takich jak wyrażanie opinii, podejmowanie decyzji, relacje większość- -mniejszość czy rozwiązywanie konfliktów.
Źródło
Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (Wyd.): Różnorodność - zainspiruj się!