Pomysłodzielnia – projekt Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży (PNWM)
Twórczość intuicyjna
Ewaluacja i refleksja
Integracja grupy
Zdobywanie wiedzy i umiejętności
Przygotowanie
Kartki A4, pisaki, farby, pędzle, kredki, ołówki, karteczki post-it, ewentualnie sztywne podkładki pod kartki, sztalugi.
Sposób przeprowadzenia
1. Osoba prowadząca prosi uczestniczki i uczestników o namalowanie/narysowanie czegoś z użyciem dowolnie wybranych materiałów – nie podaje ona jednak żadnej instrukcji ani konkretnego tematu, zdając się na spontaniczność oraz kreatywność osób uczestniczących. Powstające dzieła powinny być swobodnymi fantazjami tworzonymi bez uprzedniego planu, bez zastanawiania się, czy finalna praca będzie zadowalająca. Osoby uczestniczące mogą zdawać się na całkowitą dowolność co do wyboru kolorów i technik oraz dzięki temu wyrażać to, co czują w danym momencie. Prace powinny powstawać w ciszy, aby osoby uczestniczące nie przeszkadzały sobie wzajemnie.
2. Gdy osoby uczestniczące skończą tworzyć swoje prace, należy stworzyć z nich wystawę – rozłożyć je na ziemi czy stołach lub rozwiesić na ścianie, tak aby wszystkie były dobrze widoczne.
3. Przed przystąpieniem do oglądania wystawy i dalszych przemyśleń osoba prowadząca inicjuje rozmowę o pracy bez postawy oceniającej. Wyjaśnia grupie, kiedy coś jest interpretacją czy badaniem, a kiedy oceną i wartościowaniem. Pokazuje także możliwe konsekwencje, jakie dla odbiorczyń i odbiorców mogą mieć zarówno pozytywne, jak i negatywne oceny innych.
4. Następnie prosi uczestniczki i uczestników, aby ci przeszli się po wystawie i każdej pracy poświęcili uwagę. Niech napiszą kilka słów czy zdań na karteczce post-it i przykleją obok konkretnej pracy. Można zasugerować pytania np: Jakie emocje budzi w osobach uczestniczących dana praca? Jak na nie oddziałuje? Jak ją interpretują?
5. Po obejrzeniu wystawy i przyklejeniu swoich spostrzeżeń, autorki i autorzy zapoznają się z przemyśleniami innych.
Ewaluacja
1. Osoba prowadząca zachęca uczestniczki i uczestników do stworzenia kręgu i podzielenia się przemyśleniami. Pytania, które warto zadać:
- Jak odbieraliście proces intuicyjnego rysowania/malowania? Na ile było to łatwe? Na ile trudne? Z jakich powodów?
- Jaki wpływ na twórczość mogą mieć nasze oceny i oceny innych osób?
- Jakie odczucia towarzyszyły wam podczas dawania niewartościującej informacji zwrotnej?
- Na ile było to łatwe? Na ile trudne?
- Z jakich powodów?
2. Na koniec osoba prowadząca wyjaśnia, że umiejętność uznania samej czy samego siebie i swoich działań, to pierwszy krok do zaakceptowania tego, że wszyscy się uczymy i doświadczamy niepowodzeń. Pozwala to na odejście od perfekcjonizmu, który destruktywnie wpływa na poczucie własnej wartości.
Umiejętność wypowiedzenia czegoś niewartościującego na temat czyjejś pracy i poświęcenie jej uwagi bez potrzeby oceniania, pogłębia naszą ciekawość: tego, co odczuwamy, co myślimy, jakie doznania pojawiają się w nas, kiedy z czymś się spotykamy. Wpływa też wzmacniająco na nasze uznawanie prawa do różnorodności: uczymy się akceptować to, że świat nie zawsze musi być zgodny z naszymi oczekiwaniami oraz nie zawsze musi podlegać jednakowym standardom.
Działania intuicyjne spontaniczne wspierają nas w wyrażaniu siebie, w ekspresji tego, co w nas tkwi. Wzmacniają otwartość i gotowość do poszukiwania, umiejętności adaptacyjne i rozumienia siebie samych.
Warianty
W przypadku, gdy osoby uczestniczące nie lubią malować czy rysować, osoba prowadząca może zaproponować inne formy wyrazu artystycznego, np. tworzenie komiksów, kolaży, rzeźb itp.
Uwagi
Warto zadbać o dobre oświetlenie w pomieszczeniu, w którym będą powstawały prace.
Źródło
Idzikowska, Weronika / Pluta, Karolina: Zdrowie emocjonalne młodzieży. 10 wzmacniających praktyk.